Audit rəyinin verilməsi
Audit - müəssisədə uçotun düzgün və dəqiq aparılmasının maliyyə hesabatlarının kənar şəxslərin təsiri olmadan müstəqil şəkildə yoxlanılmasıdır. Audit yoxlamasını, yalnız Azərbaycan Respublikası Auditorlar Palatasının verdiyi icazə əsasında aparmaq mümkündür. Auditor Palatasının müstəqil audit aparması ilə bağlı icazəni əldə etmək üçün, mütləq şəkildə Auditorlar palatasının təşkil etdiyi imtahanda keçmək və fəaliyyətin auditor olaraq davam etdirmək lazımdır. İcazə almış şəxslər resytra alınaraq yalnız onların verdiyi rəylər qanunverciliyin tələblərinə uyğun hesab edilən ciddi sənəd sayılır. Əks halda icazə əldə etməmiş şəxslərin apardığı audit yoxlamalarının qanunvercilik tərəfindən heç bir əsası və qüvvəsi yoxdur və qanunla məsuliyyətə cəlb olunur. Auditor xidməti haqqında Azərbaycan Respublikasının qanununun 4.4 maddəsinə əsasən "Auditor fəaliyyəti yalnız auditorlar tərəfindən aparıla bilər"
Financial Reporting Center MMC nin təsisçisi Həmid Qədirov Auditorlar Palatasının üzvüdür və Auditorlar Palatasının verdiyi icazə ilə sərbəst auditor fəaliyyəti göstərir.
Müəssisələr mütləq şəkildə 4 prosesə görə audit rəyi əldə etməlidirlər :
1. Maliyyə hesabatlarının audit rəyi ilə təsdiqi: Orta və iri sahibkarlıq subyektlərinin hazırladığı Maliyyə hesabatları mütləq şəkildə audit rəyi ilə təsdiqlənməlidir. Əks halda 1500 -2500 AZN aralığında inzibati cəriməyə məruz qala bilərlər və cərimə olunmaq maliyyə hesabatlarını audit rəyi olmadan təqdim etməsinə əsas vermir.
2. Nizamnamə kapitalının formalaşdırılmasının audit rəyi təsdiqi : Təcrübədə görünür ki, müəssisələr təsisçi yığıncağında bölüşdürülməmiş mənfəətin bir qismini kapital olaraq saxlayıb, nizamnamə kapitalını artırırlar və ya Nizamnamə kapitalını Əmlak formasında formalaşdırırlar. Bu kimi proseslər mütləq şəkildə auditor rəyi ilə təsdiqlənməlidir və Dövlət vergi xidmətinə auditor rəyi ilə birgə digər sənədlər təqdim edilməlidir.
3. Əmlak və digər mülkiyyət obyektlərinin qiymətləndirilməsinin düzgünlüyünün audit rəyi ilə təsdiqi – Qiymətləndirmə komissiyası tərəfindən müəssisənin maddi əmlakları qiymətləndirdiktən sonra, həmin qiymətləndirmənin düzgünlüyü barədə audit rəyi tərtib olunmalıdır. Audit rəyi tərtib olunmadan əmlakın qiymətləndirilməsi əsassız sayılacaqdır.
4. Vergi bəyannamələrinin auditor rəyi il təsdiqi : Aşağıdakı hallarda Azərbaycan Respublikasının Dövlət Vergi xidmətinə təqdim edilmiş vergi bəyannamələrin təsdiqinə ehtiyac yaranır:
1. Müəssisə rəhbəri, mövcud baş mühasibin Azərbaycan Respublikasının Dövlət Vergi xidmətinə təqdim etdiyi bəyannamələrin dəqiqliyi barədə tərəddüddə olur;
2. Yeni təyin olunmuş baş mühasib təhvil-təslim prosesində əvvəlki dövrlərdə müvafiq dövlət orqanına təqdim edilmiş vergi bəyannamələrin doğruluğunu tələb edir;
3. Digər dövlət və özəl müəssisələr müəssisənin təqdim etdiyi bəyannamənin təsdiqini tələb edir.
Qeyd edilən bütün proseslər üzrə auditor rəyinin verilməsi, birbaşa olaraq Həmid Qədirov və komandası tərəfindən təşkil edilir.
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ ƏRAZİSİNDƏ GÖSTƏRİLƏN AUDİTOR XİDMƏTLƏRİNİN DƏYƏRİNİN MİNİMUM HƏDDİ Azərbaycan Respublikasının Auditorlar Palatası Şurasının 2023-cü il 13 aprel tarixli 355/5 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmişdir.
Apardığımız uçotun dəqiqliyinə əsaslanaraq, bizim xidmətlərdən istifadə edən sahibkarlar üçün audit rəyinin verilməsinə əlavə resurslar lazım olmadığı üçün daha aşağı qiymətlər nəzərdə tutulmuşdur.